گاهی اوقات، یک واژه در طولِ زمان دچارِ تغییراتِ آوایی می‌شود و شکلِ آن شبیه به واژه‌ای دیگر می‌شود؛ گاهی هم این شکلِ جدید، دست‌مایۀ ساختنِ داستان و خرافات می‌شود. واژۀ “شلوار” که به صورت شروال / سروال / شلوال هم در واژه‌نامه‌ها ثبت شده، از شل + وار / وال تشکیل شده است. (که […]
“دوستکامی” ظرفِ نسبتا بزرگ مسی و پایه‌دار است که در مجالسِ عمومی، در آن شربت یا آب می‌ریزند تا هرکس تشنه است از آن بنوشد (دهخدا و معین). در سمنانی این ظرف را ” دیسکومیَ diskøˈmiya” می‌گویند. اما در حقیقت “دوستکامی” یا “دوستگانی” در واژه‌نامه‌های قدیمی‌تر به معنیِ زیر آمده است:دوستگانی: پیالۀ پر از شراب […]
حکایت اندر پدید آمدنِ شراب
پیوستِ اپیزودِ ششِ پادکستِ نیار
(بخشی از نوروزنامۀ حکیم عمر خیام نیشابوری)
نوروز
از شبِ سوری و شبِ عَلَفِه، از کوزۀ شکسته و نو، از یک چنیر خصیل، از شراب و بُقسمات و مزۀ زُپّین، از دسلاف، از تخم مرغِ رنگیِ اناری و سوسنی، از رَپیتوین و پیشینی، از هلاکوتَ‌وازی، از هِلاکی واجندیُن و …
گاهشماری – عبارات قدیمی برای تقویم و گاهشماری در سمنانی و فارسی – اسفندماه / افتو وحود (آفتاب و حوت)
پادکست نیار – اپیزود پنجاحسان ابراهیمیان —————————–در این اپیزود: ● سه معنی مصدر “داشتن” در فارسی و سمنانی● داشتن به معنی “مالک بودن”●داشتن به معنی “هدایت کردن” اُوویار / آبیار / آبدار – شهریار / شهردار ● داشتن به معنی “دوست داشتن” در فارسی و سمنانی تَه دارون -> تَه دُورون تکنوازی کمانچه: علیرضا اقبالی […]
تیسا و تیسه سمنانی همان تهی فارسی هستند.
تبدیلات آوایی u به i و همینطور ɵ به س از باستانی به سمنانی.
آسُن (آهن) – دَس (ده) – میم (موم) – خین (خون)
پادکست نیار – اپیزود چهاراحسان ابراهیمیان —————————–در این اپیزود: ● دو معنی مصدر “ریختن” در فارسی● “ریختن” در سمنانی ● تاثیر پیشوندهای فعلی در تغییر معنای اصلی فعل/مصدر● ریختن (پختن) چپلک و گولاچ / دریتیُن● ریشه واژه “خیرت” سمنانی / خایه‌ریز – خاگینه● “تخم / تخم مرغ” در زبان سمنانی / خِه تکنوازی دوتار: محمد […]
