ریشه یابی زبان سمنانی

نی‌نی‌کَه nini’ka / مردمک (مردم چشم) به سمنانی

 

مردمک چشم در بسیاری از زبان‌‌ها به معنی انسان کوچک است. در فارسی: مردم (انسان، آدم) + ک (پسوند تصغیر و شباهت) در سمنانی: نی‌نی‌کَه: نی‌نی (بچه) + کَه (پسوند تصغیر) در انگلیسی: Pupil بچه کوچک (شاگرد) شاید اشاره به این نامگذاری‌ها هم بد نباشد؛ اگر از نزدیک به چشمان کسی نگاه کنید، خودتان را […]

دسته بندی نشده

دربارۀ فرهنگستانِ سمنان

 

تلاشِ ما در فرهنگستانِ سمنان این است که آگاهی‌مان را نسبت به فرهنگ و زبانِمان بیشتر کنیم. آنچه در این وب‌سایت منتشر می‌شود – گاه ساده و گاه پیچیده – مطالب و مورادی است که از پسِ سال‌ها واکاوی در نوشته‌ها و زبانِ فارسی و سمنانی به دست آمده و مطالبی است که کمتر دربارۀ […]

اندازه و مقدار ریشه یابی زبان سمنانی

تولا / tulā – یک واحد قدیمی سمنانی برای اندازه

 

در زبانِ سمنانی، برای اندازه‌هایی مثل یک تکه (حبّه) قند یا یک تکه (حبّه) کشک، از واژه تولا استفاده می‌کنند. در واقع این اندازه – چه اساسش مقدارِ وزن باشد ، چه ابعاد – برای موادی استفاده می‌شود که تکه های کوچک آن شکل منظمی ندارد (بگذریم از اینکه الان حبه های قند را به […]

ریشه یابی زبان سمنانی

پرجنه   pɛrjɛ’na – مقداری بسیار کم

 

پرجنَه   pɛrjɛ’na برای یافتن ریشه واژگان یک زبان، علاوه بر بررسی تحولات آوایی، شناختی از ساختِ انواع واژه در آن زبان نیز کمک‌کننده است.در سمنانی مصدری داریم به صورت “بپرجندیون bɛpɛrjɛndion /بپریشتیون  bɛprištion”  به معنی “خود را در فشار و سختی قرار دادن؛ فشردن و له کردن چیزی بین دو انگشت”فعل امر از این مصدر با […]

آواشناسی زبان سمنانی

لهجه سمنانی‌ها

 

زبان سمنانی، مشخصه‌های آوایی مخصوص به خودش را دارد. یعنی صداها (به خصوص واکه‌ها/مصوت‌ها)یی دارد که مخصوص به خودش است. مثلا در سمنانی صدای o (ضمه) متفاوت از فارسی است (معادل ø در جدول IPA است). همچنین شاید بتوان گفت که بارزترین مشخضه آوایی در زبان سمنانی، وجود واکه ɛ است که بسیار پرکاربرد است. […]