دسته: زبان سمنانی
رَزَوُن / رَزبان / باغبان / رضوان / نگهبانِ بهشت
رز – رزَوُن / رَزَبُن – رزبان – رضوان
واژۀ سمنانی/فارسی در عربی؟
نَلی nali / نَلیچا naličā
واژۀ فارسیِ “نهالی” یا “نهالین” به معنیِ تشک/دوشک و زیرانداز است. نمونههایی از آن را در شعرِ شاعرانِ قدیمتر ببینید: نهالی همه خاک دارند و خشتخُنُک آنکه جز تخمِ نیکی نکِشت(فردوسی) اگر شاه باشیم و گر زردهشتنهالین ز خاک است و بالین ز خشت(فردوسی) و سعدی در گلستان:هر پیسه گمان مبر نهالی است شاید که […]
نیار – اپیزود ۹ / واژههای ریشهدارِ به ظاهر ناصحیح!
پادکست نیار – اپیزود نه (۹)احسان ابراهیمیان———-در این اپیزود: ● واژههای گویشیِ به ظاهر ناصحیح!● صفتِ تفضیلی و عالی / تر و ترین● ریشۀ واژۀ بهشت● “نغزیت”: نزدیک / Next● مه : مس (بزرگ) / ده : دس (۱۰) / آهن : آسُن ● “مَست” : مَهَست، مَهیست / بزرگترین● مَستَ کُلّیَ / تیکَ کُلّیَ […]
دِندُنَه dεndøˈna / زنبور
واژۀ “دندان” در فارسی و “dent” در انگلیسی، همریشه هستند. دندان، ابزارِ گَزِش و گاز زدن و دندان زدن. “دندان زدن” به معنیِ نیش زدن و گزیدن هم آمده است. در واژهنامۀ برهانِ قاطع “دُند” نامِ نوعی زنبور است که در انارکی و اردستانی و میمهای و جوشقانی و خوانساری و نایینی و … با […]
نیار – اپیزود هشت / نامِ سمنان
پادکست نیار – اپیزود هشتاحسان ابراهیمیان ———-در این اپیزود: ● وجوهِ تسمیۀ عامیانه برایِ سمنان / سیم لام، سهمهنان، شمن● نام سمنان در سفرنامهها و نوشتههای دورۀ قاجار / سمنون، سیمنون● اعتماد السلطنه – نامِ “سمینا” از کجا آمد؟● نقشۀ بطلمیوس ، 150 سال پیش از میلادِ مسیح● سمنان / سمینا / سِمین ● سمین […]
دسته / ساعتِ 12
ساعَت دَستهپی بِویِرچی : ساعت از دسته گذشته استنیمسات بِمُنچی بهدسته : نیم ساعت به دسته مانده است. در بعضی ساعتها – به خصوص ساعتهای جیبیِ قدیمی – دستهای برایِ نگهداشتن و بیرون کشیدنِ ساعت از جیب رویِ آن وجود داشت . این دسته درست بالایِ عددِ 12 رویِ ساعت تعبیه شده بود. ساعتِ 12 […]
نیار – اپیزود هفت / گاهها و اوقاتِ روز
پادکست نیار – اپیزود هفتاحسان ابراهیمیان ———-در این اپیزود: ● شُم باتَه / صٌبی باتَه● گاه / پگاه / گَهی (صُبی گَیی)● وایی انجیلی / گایی انجیلی● ناشتا / ناهار / شُم / نارَقلیونی● اِیوار ēvār / اِیوار کردن / شبگیر کردن● نامهای اوستاییِ پنج گاه روز در زرتشتی: ● هاون گاه (گاهِ صبح) ● […]
عبارتِ “جزیرۀ لهجهها” از کجا و توسطِ چه کسی به سمنان اطلاق شد؟
دربارۀ سمنان و تمرکزِ و تعدّدِ زبانها، گویشها و لهجهها در این منطقه زیاد نوشتهاند و خواندهایم. اما آیا میدانید چه کسی اصطلاحِ “جزیرۀ لهجهها” را به سمنان نسبت داد؟