نَلی nali / نَلیچا naličā

Ehsan Ebrahimian 

واژۀ فارسیِ “نهالی” یا “نهالین” به معنیِ تشک/دوشک و زیرانداز است. نمونه‌هایی از آن را در شعرِ شاعرانِ قدیم‌‌تر ببینید:

نهالی همه خاک دارند و خشت
خُنُک آنکه جز تخمِ نیکی نکِشت
(فردوسی)

اگر شاه باشیم و گر زردهشت
نهالین ز خاک است و بالین ز خشت
(فردوسی)

و سعدی در گلستان:
هر پیسه گمان مبر نهالی است
شاید که پلنگ خفته باشد
(مصراعِ اولِ این بیت، در بعضی نسخه‌ها “هر بیشه گمان مبر که خالی است” آمده که مرحوم علی‌محمدِ پیمانِ یغمایی دربارۀ آن مفصل در کتابِ خودش (برگزیده اشعار، به خط خودش، 1355) نوشته است).

در سمنانی هم تشک را “نَلی nali” می‌گویند، که همان نهالی است. تشکِ کوچک را نیز “نَلیچا” (نلی + چا) می‌گویند.

Recommended Posts

نَلی nali / نَلیچا naličā

واژۀ فارسیِ “نهالی” یا “نهالین” به معنیِ تشک/دوشک و زیرانداز است. نمونه‌هایی از آن را در شعرِ شاعرانِ قدیم‌‌تر ببینید: نهالی همه خاک دارند و خشتخُنُک آنکه جز تخمِ نیکی نکِشت(فردوسی) اگر شاه باشیم و گر زردهشتنهالین ز خاک است و بالین ز خشت(فردوسی) و سعدی در گلستان:هر پیسه گمان مبر نهالی است شاید که […]

 
آواشناسی دستور زبان ریشه یابی زبان سمنانی زبانشناسی پادکست

نیار – اپیزود ۹ / واژه‌های ریشه‌دارِ به ظاهر ناصحیح!

پادکست نیار – اپیزود نه (۹)احسان ابراهیمیان———-در این اپیزود: ● واژه‌های گویشیِ به ظاهر ناصحیح!● صفتِ تفضیلی و عالی / تر و ترین● ریشۀ واژۀ بهشت● “نغزیت”: نزدیک / Next● مه : مس (بزرگ) / ده : دس (۱۰) / آهن : آسُن ● “مَست” : مَهَست، مَهیست / بزرگترین● مَستَ کُلّیَ / تیکَ کُلّیَ […]

 

دِندُنَه dεndøˈna / زنبور

واژۀ “دندان” در فارسی و “dent” در انگلیسی، هم‌ریشه هستند. دندان، ابزارِ گَزِش و گاز زدن و دندان زدن. “دندان زدن” به معنیِ نیش زدن و گزیدن هم آمده است. در واژه‌نامۀ برهانِ قاطع “دُند” نامِ نوعی زنبور است که در انارکی و اردستانی و میمه‌ای و جوشقانی و خوانساری و نایینی و … با […]

 

Leave A Comment