هریسَه / خروس
واژه “خروس” فارسی که شکلهای قدیمیترِ اون در فرهنگهای فارسی به صورت خُروه / خُرو / خُروهه هم ضبط شده، از واژههای اصیل فارسی هستش و از ریشه xraus فارسی باستان به معنی “بانگ زدن” ؛ با خروش / خروشیدن همریشه است.
واژه “هریسه” سمنانی دقیقا معادل خروهه / خروسه / خروسک فارسی است که به بیان علمی، تحولِ آواییِ سمنانی در اون شکل گرفته (در واقع “هریسه” سمنانیشدهی واژه “خروس” هستش).
تبدیل “ه” و “خ” در زبانهای ایرانی متداول هستش و در سمنانی هم رایجه (هُشتُن، خُشتُن = خویشتن ، هوشَه، اوشَه، خوشَه = خوشه). تبدیل صدای کشیده “و u” به “ی i” هم همینطور (خین = خون، جادی = جادو، دربوش/دربیش = داشته باشد).
