ریشه یابی واژه‌ها (1)

Ehsan Ebrahimian 

دوخوتیُن

این مصدر به معنی کلی شنا کردن و در آب بازی کردن در سمنانی به کار می رود.

از دو (پیشوند فعلی) + خوت (بن ماضی) + یُن (پسوند نشان مصدر) ساخته شده.

بن “خوت” هم‌ریشه با غوته/غوطه در فارسی است و اساسا “دوخوتیُن” سمنانی با “غوتیدن/غوطیدن/غوطه خوردن” معادل و هم‌ریشه است.

دو نکته جالب درباره این ریشه :

اول اینکه، یکی از مواردی که به شناختِ ریشه کلمات و جلوگیری از به‌بیراهه رفتن در این حوزه کمک می کند، توجه دقیق به آواها و صداهاست. برای نمونه، شاید تصور ابتدایی درباره ریشه “دوخوتیُن” این باشد که با “بُخُتیُن:” (خوابیدن) هم‌ریشه است. در صورتیکه همانطور که در نوشتار فارسی آن دقت کردم که تمایز آن را نشان دهم، تلفظ آنها نیز متفاوت است

بُخُتیُن : boxotiyon = هم‌ریشه و هم‌معنی خُفتن

دوخوتیُن : duxutiyon = هم‌ریشه و هم‌معنی غوطیدن

و دوم اینکه، بن مضارع این مصدر “خوس” است، که در “دِخوسِندیُن” به معنی “خیساندن (مثلا برنج)” می‌بینیم.

در موردِ ریشه واژه “خوت” (آب انبار خانگی) نظر شما چیه؟

Recommended Posts

زرتشت، آنطور که ابوریحان بیرونی نوشت: زراتشت ، زرادشت

اکبر داناسرشت که کتابِ آثار الباقیه (که اصلِ آن به عربی است) بیرونی را به فارسی ترجمه کرده، می‌گوید که ابوریحان نامِ زرتشت را همه جا دراین کتاب به صورتِ “زرادشت” و “زراتشت” آورده است. و خودِ مترجم در کتابش، همه جا آن را به “زردشت” اصلاح کرده و آورده است. اینطور که به نظرِ […]

 

2 thoughts on “ریشه یابی واژه‌ها (1)

  1. محمد

    بسیار عالی بود. ممنون

    1. admin

      ممنون.

Leave A Comment