ریشه یابی واژهها (1)
دوخوتیُن
این مصدر به معنی کلی شنا کردن و در آب بازی کردن در سمنانی به کار می رود.
از دو (پیشوند فعلی) + خوت (بن ماضی) + یُن (پسوند نشان مصدر) ساخته شده.
بن “خوت” همریشه با غوته/غوطه در فارسی است و اساسا “دوخوتیُن” سمنانی با “غوتیدن/غوطیدن/غوطه خوردن” معادل و همریشه است.
دو نکته جالب درباره این ریشه :
اول اینکه، یکی از مواردی که به شناختِ ریشه کلمات و جلوگیری از بهبیراهه رفتن در این حوزه کمک می کند، توجه دقیق به آواها و صداهاست. برای نمونه، شاید تصور ابتدایی درباره ریشه “دوخوتیُن” این باشد که با “بُخُتیُن:” (خوابیدن) همریشه است. در صورتیکه همانطور که در نوشتار فارسی آن دقت کردم که تمایز آن را نشان دهم، تلفظ آنها نیز متفاوت است
بُخُتیُن : boxotiyon = همریشه و هممعنی خُفتن
دوخوتیُن : duxutiyon = همریشه و هممعنی غوطیدن
و دوم اینکه، بن مضارع این مصدر “خوس” است، که در “دِخوسِندیُن” به معنی “خیساندن (مثلا برنج)” میبینیم.
در موردِ ریشه واژه “خوت” (آب انبار خانگی) نظر شما چیه؟
محمد
بسیار عالی بود. ممنون
admin
ممنون.